AEX-index ruim 20% goedkoper

De aandelen- en obligatiemarkten explodeerden in 2020 en 2021 van 125 naar 160 triljoen Amerikaanse dollars. Dat zijn maar liefst 18 nullen. Een even onvoorstelbare hoeveelheid geld is de afgelopen negen maanden volledig verdampt. Ook de AEX-index is ruim 20% goedkoper. Internationale beurzen zelfs ruim 30%.

Alle markten onder druk

Zorgwekkend is dat de daling in zowel aandelen- als obligatiemarkten plaatsvindt. De obligatiemarkten staan sterk onder druk vanwege een plotselinge en heftige stijging van de kapitaalmarktrentes. Een daling van obligaties gaat, afhankelijk van uitgever, valuta, looptijd en kredietwaardigheid, met tientallen procenten gelijk. De zogenaamde veilige haven is daarmee even geen plaats meer waar je kunt schuilen voor volatiliteit van de aandelenmarkten.

Waardedaling huizenmarkt

En dat zorgt ervoor dat de belegger met een gemengde portefeuille met de rug tegen de muur staat. De aandelenmarkten zijn in korte tijd gedaald met 20% tot meer dan 30%. De vraag is of al het slechte nieuws inmiddels is verdisconteerd en of er niet wat beleggers in paniek beginnen te raken of: zijn geraakt. Volgens ING is het beleggersvertrouwen in september van dit jaar gedaald naar het laagste punt in ruim tien jaar. Beleggers die in de afgelopen jaren zijn begonnen worden nu geconfronteerd met de negatieve effecten van een oorlog in Oekraïne, stijgende prijzen, hogere rente, een dure energierekening en als klap op de vuurpijl ook nog een mogelijke waardedaling van de huizenmarkt.

Aandelen genoeg gedaald?

Zijn aandelen nu genoeg gedaald? In de regel kunnen we ervan uitgaan dat beleggers altijd overdrijven. Een grotere daling kunnen we daarom niet uitsluiten. Een bear market kenmerkt zich nu eenmaal met dagen waarin beleggers letterlijk hun hele portefeuille verkopen. Zonder na te denken. En deze momenten hebben we nog niet veel gezien.

Tracker crisis

Daar komt nog bij dat de belegger in de afgelopen jaren veranderd is. Banken en ook sommige vermogensbeheerders hebben gekozen voor beleggingen in passieve beleggingsinstrumenten, of : trackers en ETF-beleggingen. Gemak dient de mens. Maar dit kan, nu we met zijn allen volbelegd zijn in trackers, wel eens een extra onwenselijk effect gaan krijgen op de financiële markten. Als een tracker zonder limiet van de hand wordt gedaan, dan ontstaat een domino-effect waarbij alle grote en kleine aandelen in die tracker gedumpt worden. Mijn idee is dan ook, om nog eens goed naar de trackers in de portefeuille te kijken. Zijn die synthetisch of fysiek? Zit er een hefboom op en wie is de tegenpartij en hoe liquide is deze? Oppassen geblazen.

Historisch goedkoop

Hoe wrang het ook is, er is een andere kant aan dit verhaal. Veel ondernemingen waar je als beleggers vorig jaar niet in wilde beleggen omdat prijzen te hoog waren, worden aantrekkelijker nu koersen dalen. Een eenvoudige manier om aandelen te waarderen is de koerswinstverhouding. Dit is een heldere indicatie van de waardering van aandelen en de markten in zijn geheel. In 2020 bedroeg de koerswinstverhouding van de te verwachten winst 18. Nu betaalt een belegger minder dan 12 x de winst over het volgende jaar! Aandelen zijn historisch gezien goedkoop aan het worden. Slechts 12 x de winst werd ook heel even begin 2020 betaald (begin coronacrisis) en in 2012 voor het laatst.

Ook de obligatiebelegger kan inmiddels weer kiezen uit meerdere soorten obligaties met een effectief rendement van zo’n 4%. In de rentemarkten lijkt er een versnelde normalisatie te ontstaan. Het feit dat de rente heel snel stijgt, maakt het onwenselijk om te beleggen in obligaties. Maar ook hier is een vergoeding tussen de 3% en 5% historisch gezien een gemiddelde vergoeding.

Waait crisis over

Concluderend verwachten we een aanhoudende onrust op de financiële markten. Het kan wel eens een koude winter worden. Dat vergt navigatievermogen van de belegger. Goed je huiswerk doen, keuzes durven maken en je visie tijdig aanpassen. Het zijn enkele belangrijke vaardigheden die nu nodig zijn om de schade te beperken. Dit is ook een moment om keuzes te maken voor een succesvolle portefeuille in de komende decennia. Het verleden leert ons namelijk dat ook deze crisis over zal waaien. De vraag is echter welke aandelen en obligaties hier het beste uit gaan komen. Maak je portefeuille ook tijdig toekomstklaar. De AEX-index is tenslotte ruim 20% goedkoper dan op het moment waarop we er allemaal in wilde beleggen.